poniedziałek, 17 stycznia 2011

Thorrablot

Jak sama nazwa wskazuje - jest to blot poświęcony Thorowi. Þorrablót (Święto Þorriego) odnajdujemy w sagach islandzkich jako pogańskie święto zimy.

Sugerując się kalendarzem staroislandzkim obchodzimy ten dzień mniej więcej w tym terminie, w którym rozpoczynał się miesiąc zwany Þorri. Islandczycy dzielili rok tylko na dwie pory roku: lato i zimę. Þorri, to według starego islandzkiego kalendarza czwarty miesiąc zimy. Jest to czas od połowy stycznia do połowy lutego. Miesiąc zaczyna się zawsze w ten sam dzień powszedni (w przypadku Þorri jest to piątek), w związku z czym nie można go określić konkretną stałą datą, np 19.01 - co jest notorycznie rozpowszechnianą w sieci pomyłką. Podobnie jak wiązanie tego święta z pełnią księżyca.

sobota, 15 stycznia 2011

THOR – Þórr

Thor – (Grom, Piorun), Asathor (Piorun Asów), Einriði, Eindriði (Samotny Jeździec), Rymr (Ryczący, Grzmiący), Hlorriði (Ryczący Sprawca Burzy (?) lub Jasny Jeździec (?)), Ökuthor (Thor z Wozem [Bojowym]), Wethorm (Obrońca Świętości), Weur (Osłaniasz Świętośći (?)), Wingthor (Rzucający Gromy).

Najsilniejszy z Asów słynie jako wróg i zabójca olbrzymów, przed którymi broni bogów i ludzi. Jego domeną jest walka, ale również władza nad zjawiskami atmosferycznymi, które regulują płodność ziemi. "...panuje w powietrzu, rządzi grzmotami i błyskawicami, wiatrem i deszczem, pogodą i owocowaniem” – jak pisze Adam z Bremy. Posiada także moc odwracania zarazy powodowanej być może nieurodzajem.
Thor jest bogiem siły i walki, jednak ciężko o nim mówić jako o bogu wojny i porównywać z Tyrem lub Odynem. To nie wojny a raczej pojedynki były sferą bojowej aktywności tego boga. To wyprawy przeciw olbrzymom mające na celu obronę bogów i ludzi albo zdobycie czy odzyskanie niezbędnych im przedmiotów. Walki Thora zawsze mają charakter pojedynku lub indywidualnej wyprawy, nigdy zaś wojny.

Swoich bohaterskich czynów dokonuje niemal zawsze poza światem bogów, najczęściej w świecie olbrzymów. Sam ma wyraźne rysy olbrzyma, w końcu jego matką jest olbrzymka Jörd (ziemia), (zwana też Hlodyną i Fjorgyną) a ojcem Odyn (syn olbrzymki). Oczywiście Jednooki jest od własnego syna dużo mądrzejszy, co nie oznacza, że Thor jest głupi. Wygrał przecież w pojedynku na wiedzę z karłem Alvisem (Wszystkowiedzącym), któremu bogowie obiecali bez wiedzy Thora rękę jego córki – Thrudr, w zamian za wykonanie jakiejś pracy. Thor musiał zgodzić się na ten układ, ale postawił warunek – zażądał od najmądrzejszego z karłów odpowiedzi na szereg pytań, które zadawał mu przez całą noc, aż do świtu, kiedy to światło słoneczne zamieniło w kamień tego najmądrzejszego z krasnoludów.